Άλλοι ξέχασαν - Η ΠΟΣΕΑ δεν θα τους αφήσει να ησυχάσουν : Το εργοστάσιο «φάντασμα» με αίμα για μεταγγίσεις που δεν λειτούργησε ποτέ

Απο την ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ( 20.07.14 )  αναδημοσιεύουμε το άρθρο της κ. Ρίτας Μελά πάνω σε ένα θέμα που πριν απο χρόνια έφερε στο φως η ΠΟΣΕΑ και για το οποοίο μέχρι σήμερα η Πολιτεία έχει φανεί αδιάφορη , η , αναποτελεσματική .

 Περισσότεροι από 40 τόνοι πλάσματος κινδυνεύουν να λήξουν στο εργοστάσιο κλασματοποίησης που κυριολεκτικά ρημάζει στο Μενίδι, αφού δεν έχει λειτουργήσει ποτέ, παρόλο που η κατασκευή του στοίχισε 11.000.000 ευρώ και εγκαινιάστηκε πριν από οκτώ χρόνια μαζί με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας. Οι χώροι του εργοστασίου «φάντασμα», με τα πάλαι ποτέ σύγχρονα μηχανήματα που τώρα σκουριάζουν, έχουν «φρακάρει» από τις χιλιάδες μονάδες πλάσματος που συγκεντρώνονταν έως πρόσφατα από τα Τμήματα Αιμοδοσίας των νοσοκομείων όλης της χώρας, με συνέπεια οι αρμόδιοι να αναγκαστούν να αγοράσουν και δύο κοντέινερ-ψυγεία (!) για να φυλάσσουν σε εξωτερικό χώρο το πολύτιμο πλάσμα που μένει αναξιοποίητο.

Ενδεικτική της εξωφρενικής αυτής κατάστασης που επικρατεί στο εργοστάσιο κλασματοποίησης είναι η οδηγία που έχει δώσει το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας στα νοσοκομεία να μη στέλνουν πλέον άλλο πλάσμα, γιατί δεν έχουν χώρο να το φυλάξουν. Την ίδια ώρα η Ελλάδα πληρώνει 80.000.000 ευρώ τον χρόνο για την εισαγωγή προϊόντων πλάσματος (π.χ. λευκοματίνη, που είναι απαραίτητη στις χειρουργικές επεμβάσεις, στα πολυμεταγγιζόμενα άτομα, στους τοκετούς, τους εγκαυματίες κ.λπ.). Η ειρωνεία είναι ότι αυτά τα προϊόντα πλάσματος, μπορούσαν να παραχθούν στο συγκεκριμένο εργοστάσιο που «λειτουργεί» μόνο ως... αποθήκη!Τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν από αυτή την υπόθεση, με οσμή σκανδάλου, είναι εάν πρόκειται για παραλογισμό σε όλο του το μεγαλείο, εάν υπάρχουν συμφέροντα και νομικές παρατυπίες στην κατασκευή του έργου που δεν αφήνουν το εργοστάσιο να λειτουργήσει... ή εάν ισχύουν και τα δύο. Το σίγουρο είναι ότι από το 2006 που εγκαινιάστηκε έχουν περάσει ήδη πέντε υπουργοί Υγείας και άλλοι τόσοι αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί, χωρίς να έχουν απαντήσει στο ερώτημα «Γιατί δεν λειτουργεί το εργοστάσιο πλάσματος;», αφού ουδείς δεν έχει φροντίσει να δώσει μια λύση.

Το 2005 ιδρύθηκε στην Ελλάδα το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ), προκειμένου η χώρα να εναρμονιστεί με την οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης «με σκοπό τη θέσπιση προτύπων ποιότητας και ασφάλειας της συλλογής ανθρώπινου αίματος και των συστατικών του» όπως λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών Χρήστος Πρωτόπαπας και μέλος του ΕΚΕΑ. Ταυτόχρονα στον ιδιόκτητο χώρο του ΕΚΕΑ στο Μενίδι δημιουργήθηκε και το εργοστάσιο «κλασματοποίησης πλάσματος» που εξοπλίστηκε με σύγχρονα μηχανήματα με χρηματοδότηση ύψους 11.000.000 ευρώ από το Β΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. «Σκοπός της δημιουργίας του εργοστασίου ήταν η παρασκευή φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων προερχόμενα από το ανθρώπινο αίμα ή πλάσμα για ανθρώπινη χρήση» λέει ο κ. Πρωτόπαπας και συνεχίζει: «Τα εγκαίνια του εργοστασίου έγιναν "εν χορώ και οργάνω" και η επιστημονική κοινότητα, αλλά κυρίως τα πολυμεταγγιζόμενα άτομα, όπως οι ασθενείς με μεσογειακή αναιμία, υποδέχτηκαν με ανακούφιση αυτό το έργο, καθώς θα εξασφάλιζε την επάρκεια, την ποιότητα και την ασφάλεια του αίματος στις μεταγγίσεις, στα χειρουργεία, στους τοκετούς, στους εγκαυματίες και για πολλούς άλλους θεραπευτικούς σκοπούς».

Μέσω της κλασματοποίησης του πλάσματος η χώρα θα εξασφάλιζε ασφάλεια, αποτελεσματικότητα, αλλά και οικονομία: «Δυστυχώς, σήμερα εξακολουθούμε να κάνουμε εισαγωγή των θεραπευτικών προϊόντων του πλάσματος από άλλες ευρωπαϊκές χώρες με υψηλότατο κόστος, που φτάνει τα 80.000.000 ευρώ τον χρόνο» όπως εξηγεί ο κ. Πρωτόπαπας και προσθέτει: «Τότε είχαμε πιστέψει ότι με τη δημιουργία του ΕΚΕΑ, επιτέλους, θα αποκτούσε και η χώρα μας Εθνική Στρατηγική Αιμοδοσίας, θα σταματούσαν οι αγωνιώδεις εκκλήσεις γιατρών και συγγενών για επείγουσα εξεύρεση αίματος για κάποιον ασθενή που κινδύνευε και θα είχαμε ασφάλεια στις μεταγγίσεις από λοιμώδη νοσήματα».

Το εργοστάσιο κλασματοποίησης πλάσματος όμως δεν λειτούργησε ποτέ. «Ολα τα μηχανήματα έχουν πλέον ξεπεραστεί από την τεχνολογία και δεν γνωρίζουμε κατά πόσο είναι χρήσιμα, ακόμα κι αν ξεκινούσε αύριο η λειτουργία του εργοστασίου. Πετάμενα λεφτά δηλαδή! Το κυριότερο όμως είναι το πλάσμα. Δεν υπάρχει άλλος χώρος διαθέσιμος μέσα στο εργοστάσιο, για να το αποθηκεύσουμε και γι' αυτό αναγκαστήκαμε να αγοράσουμε δύο κοντέινερ-ψυγεία που χωρούν 20.000-25.000 μονάδες πλάσματος, προκειμένου να αποσυμφορήσουμε το εργοστάσιο που έχει φρακάρει!» καταγγέλλει ο κ. Πρωτόπαπας.

Πέντε καυτά ερωτήματα για την (ένοχη) σιωπή και τις τεράστιες ευθύνες

Σήμερα στο εργοστάσιο-αποθήκη φυλάσσονται περίπου 630.000 ασκοί ανθρώπινου πλάσματος που εθελοντικά προσέφεραν αιμοδότες, που ποτέ δεν κλασματοποιήθηκαν και ποτέ δεν ελήφθησαν τα θεραπευτικά προϊόντα τους και κινδυνεύουν να λήξουν, καθώς το πλάσμα έχει πέντε χρόνια ζωής. Αντίθετα, το κράτος έκανε εισαγωγή των αντίστοιχων προϊόντων ξοδεύοντας δημόσιο χρήμα. Εύλογα είναι τα παρακάτω ερωτήματα, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών:

- Υπάρχουν συμφέροντα που συνεχίζουν να εμποδίζουν τη λειτουργία αυτού του εργοστασίου εθνικής σημασίας και, εάν ναι, ποια;- Πού πηγαίνει σήμερα το πλάσμα που συγκεντρώνεται στις αιμοδοσίες της χώρας;- Γιατί κανείς υπουργός, αναπληρωτής υπουργός, υφυπουργός, αλλά και ο πρόεδρος του ΕΚΑΕ Λεωνίδας Ανωμερίτης δεν μιλάει γι' αυτό το θέμα;- Γιατί δεν βρίσκεται λύση στο πρόβλημα οκτώ χρόνια τώρα;- Τι κρύβεται πίσω από την απαξίωση του εργοστασίου που κατασκεύασε η ΔΕΠΑΝΟΜ, η εταιρία που έχτιζε τα νοσοκομεία του ΕΣΥ;

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών Χρήστο Πρωτοπαπά, «η χώρα μας έχει στείλει 15-20 τόνους πλάσματος στην Ολλανδία για φύλαξη, για τους οποίους πληρώνουμε 25 ευρώ για κάθε 20 λίτρα! Ακόμη η Ελλάδα έχει στείλει στην Κορέα πλάσμα που θα έληγε και εισέπραξε 670.000 ευρώ. Μέσω του ΕΣΠΑ η Ελλάδα έλαβε άλλα 700.000 ευρώ, σύνολο 1.370.000, και έτσι κατάφερε να πληρώσει τους Ολλανδούς για το ελληνικό πλάσμα που φυλάει».

«Εγκλημα για τους ασθενείς που ετοιμάζονται για χειρουργείο και τα παιδιά με διαταραχές»

Ενα από τα παράγωγα του πλάσματος είναι η λευκοματίνη ή αλβουμίνη, όπως εξηγεί στην «κυριακάτικη δημοκρατία» η Βάνα Μυρίλλα, ιατρός βιοπαθολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας και μέλος του ΕΚΕΑ. «Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική πρωτεΐνη του οργανισμού που είναι απαραίτητη στους ασθενείς που μπαίνουν στο χειρουργείο, στους εγκαυματίες, στα παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές, στα νεογνά με διάφορες παθήσεις, σε ασθενείς με παγκρεατίτιδα, στις αιμορραγίες, στις παθήσεις του νεφρού και χρησιμεύει σε πολλές άλλες εφαρμογές» λέει η κυρία Μυρίλλα και συμπληρώνει: «Εάν λειτουργούσε το εργοστάσιο κλασματοποίησης, θα μπορούσε, εκτός από την Ελλάδα, να εξυπηρετεί όλες τις βαλκανικές χώρες, που τώρα απευθύνονται σε άλλα ευρωπαϊκά κέντρα. Δυστυχώς όμως, εξελίχθηκε σε αποθήκη και, απ' ό,τι φαίνεται, δεν έχουν και σκοπό να το αξιοποιήσουν αλλιώς. Ηδη έχουν αγοράσει δύο κοντέινερ-ψυγεία για την αποθήκευση του πλάσματος, καθώς κανείς από τους υπευθύνους δεν ασχολείται με το θέμα».

Σύμφωνα με την κυρία Μυρίλλα, θα πρέπει, επιτελούς, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας να ασχοληθούν σοβαρά με το θέμα: «Το εργοστάσιο έχει πλέον απαξιωθεί. Τα μηχανήματα, τα εργαστήρια, όλα.

Προσωπικά θα ήθελα να δω μια οικονομικοτεχνική μελέτη που να αναλύει εάν αξίζει να λειτουργήσει, εάν μπορούμε να έχουμε οικονομικό όφελος από την παραγωγή φάρμακων των προϊόντων του πλάσματος ή τέλος πάντων να στέλνουμε το πλάσμα έξω, για να μην πάει και χαμένο. Πάντως, δεν είναι "λύση" να το στοιβάζουν στα κοντέινερ, όταν υπάρχουν άνθρωποι που το έχουν ανάγκη. Ας πάρουν, επιτέλους, μια απόφαση».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη πολλά από τα Τμήματα Αιμοδοσίας στα δημόσια νοσοκομεία αντιμετωπίζουν προβλήματα, καθώς αποθηκεύουν το πλάσμα στα ψυγεία τους, που αργά ή γρήγορα δεν θα χωρούν άλλες μονάδες.

Ερευνα χωρίς αποτέλεσμα από τον Αδωνι

Σημειώνεται ότι ο τελευταίος υπουργός που είχε ενημερωθεί για το θέμα αυτό ήταν ο Αδωνις Γεωργιάδης, τον περασμένο Αύγουστο, που είχε ζητήσει να γίνει έρευνα γιατί δεν λειτουργεί το εργοστάσιο. Το θέμα είχε αναλάβει ο πρώην υφυπουργός Υγείας Αντώνης Μπέζας, ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) Λεωνίδας Ανωμερίτης και η Διεύθυνση Μονάδων Ανάπτυξης Υγείας, που είναι αρμόδιοι. Ωστόσο, και αυτήν τη φορά διέξοδος δεν βρέθηκε. «Το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας ήταν να κατηγορηθώ ότι εμποδίζω τη λειτουργία του εργοστασίου γιατί δεν παραλαμβάνω εγώ το έργο από τη ΔΕΠΑΝΟΜ, την κατασκευαστική εταιρία που έχτιζε τα νοσοκομεία του ΕΣΥ» καταγγέλλει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο κ. Πρωτόπαπας.

Οπως προσθέτει ο ίδιος με νόημα, δηλώνοντας αποφασισμένος να προσφύγει στη Δικαιοσύνη, «είμαι ένα απλό μέλος του Δ.Σ. του ΕΚΕΑ. Ούτε υπουργός Υγείας είμαι ούτε ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ ούτε πολιτικός μηχανικός για να γνωρίζω εάν έχουν γίνει κατασκευαστικά λάθη ή υπάρχουν αυθαιρεσίες στο εργοστάσιο».

Φόβοι ότι σε λίγα χρόνια θα εξαφανιστούν οι εθελοντές λόγω των τατουάζ!

Ορατός είναι ο κίνδυνος να εξαφανιστούν, τα επόμενα χρόνια, οι αιμοδότες από τη χώρα μας (που ήδη μετρά ελάχιστους) εξαιτίας της... δερματοστιξίας, δεδομένου ότι ήδη οι γιατροί περνούν από «κόσκινο» όσους έχουν τατουάζ στο σώμα τους και θέλουν να γίνουν αιμοδότες ή δότες μυελού των οστών. Για την νέα γενιά όμως, δηλαδή τους αυριανούς αιμοδότες και δότες μυελού της Ελλάδα το τατουάζ θεωρείται απόλυτο «αξεσουάρ», μια μόδα που κερδίζει πλέον τα παιδιά ακόμα και από την εφηβεία τους. Υπάρχουν άλλωστε ήδη περιπτώσεις που οι ειδικοί στις Αιμοδοσίες ή στα Κέντρα εθελοντών Αρχέγονων Αιμοποιητικών Κυττάρων αποκλείουν τον υποψήφιο δότη με τατουάζ, στην περίπτωση που μέσα από τη διεξοδική συζήτηση και συμπλήρωση σχετικών εγγράφων εκτιμηθεί ότι το άτομο-στούντιο που τους «χτύπησε» το τατουάζ δεν τηρεί τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας με συνέπεια να έχουν αυξημένες πιθανότητες να έχουν μολυνθεί από μεταδοτικές ασθένειες όπως ηπατίτιδα, AIDS, στρεπτότοκκο. Και αυτό ενώ σε κάθε περίπτωση το αίμα του δότη πάντα εξετάζεται, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι είναι «ασφαλές».

Παρόλο που στην Ελλάδα δεν ισχύουν ακόμα συγκεκριμένα αυστηρά όρια που υπάρχουν σε άλλες χώρες, όπως στις Η.Π.Α, όπου απαιτείται να περάσουν 12 μήνες από τη μέρα που έκαναν το τατουάζ για να δώσουν αίμα ή μυελό των οστών, οι υποψήφιοι δότες με τατουάζ περνούν από ενδελεχή έλεγχο. «Αυτό που ουσιαστικά τους ρωτάμε είναι εάν έχουν κάνει δερματοστιξία σε πιστοποιημένα στούντιο, για τη δική τους πρωτίστως ασφάλεια» λέει η κυρία Πολίτη και συνεχίζει: «Υπάρχουν οδηγίες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την ευρωπαϊκή νομοθεσία που δίνουν κατευθύνσεις όσον άφορα τα άτομα με τατουάζ. Οταν, λοιπόν, έρχονται για να συμπληρώσουν τη φόρμα με τα στοιχεία τους, ο γιατρός παίρνει το ιατρικό ιστορικό τους και βλέπει εάν πληρούν τις προϋποθέσεις. Φυσικά, στη συνέχεια το αίμα εξετάζεται και διερευνάται η ασφάλειά του. Βέβαια, εάν δούμε ένα άτομο που είναι καλυμμένο από την κορφή έως τα νύχια με τατουάζ, τότε έχουμε πολλές επιφυλάξεις, γιατί μπορεί να έχει κάποια πληγή στο δέρμα και να έχει π.χ. στρεπτόκοκκο».

Σημειώνεται ότι τα πιστοποιημένα επαγγελματικά στούντιο τατουάζ στην Ελλάδα διαθέτουν κλιβάνους αποστείρωσης, ο καλλιτέχνης που «ζωγραφίζει» το σχέδιο στο σώμα του πελάτη χρησιμοποιεί βελόνες μίας χρήσεως και φοράει γάντια και μάσκα προστασίας.

Ρίτα Μελά

Φωτό: Χρήστος Ζήνας